Định mức là một thuật ngữ quan trọng được dùng trong quản lý sản xuất và kế toán chi phí. Đặc biệt, thuật ngữ này cũng được dùng trong lĩnh vực xây dựng, giúp doanh nghiệp dự toán chi phí cho các công trình và quản lý nguồn lực hiệu quả. Vậy định mức là gì? Có những loại định mức nào? Phương pháp xây dựng và tính định mức xây dựng như thế nào?
Định mức là mức hao phí cần thiết về nguyên vật liệu, nhân công, máy móc, thời gian sản xuất,… để hoàn thành một đơn vị khối lượng công việc trong một số ngành kinh tế kỹ thuật như: xây dựng, sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải,…
Mục đích của việc áp dụng định mức là:
Tùy thuộc vào loại hình sản xuất, kinh doanh mà doanh nghiệp sẽ tiến hành lựa chọn định mức và phương pháp xây dựng định mức khác nhau.
Định mức xây dựng là hệ thống các chỉ tiêu, quy định mức hao phí về vật liệu, nhân công, máy móc,… để hoàn thành một đơn vị khối lượng công tác xây dựng theo đúng yêu cầu kỹ thuật. Định mức này được thiết lập nhằm đo lường và quản lý các khía cạnh liên quan đến việc xây dựng các công trình, dự án. Trong đó bao gồm các chỉ tiêu về tiêu chuẩn chất lượng, thông số kỹ thuật và các yếu tố khác nhằm đảm bảo chất lượng, hiệu suất và an toàn trong quá trình xây dựng.
Có thể nói, định mức đóng vai trò rất quan trọng trong lĩnh vực xây dựng. Thông qua việc xây dựng định mức rõ ràng, chính xác, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này có thể dự trù được những khoản chi phí cần thiết cho một dự án công trình xây dựng bất kỳ. Chưa dừng lại ở đó, định mức xây dựng cũng có ý nghĩa quan trọng đối với các cơ quan quản lý nhà nước, hỗ trợ nắm bắt các dự toán liên quan của mỗi dự án, công trình trong khu vực.
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1, 2, 3, 4 Điều 20 Nghị định 10/2021/NĐ-CP: Hệ thống định mức xây dựng bao gồm định mức kinh tế – kỹ thuật và định mức chi phí. Trong đó, định mức kinh tế – kỹ thuật được chia thành định mức cơ sở và định mức dự toán.
Định mức kinh tế – kỹ thuật là các chỉ số quy định về mức chi phí hao hụt của nguyên vật liệu, nhân công, máy móc thiết bị cho một dự án, công trình xây dựng. Định mức này được thiết lập nhằm phục vụ sản xuất, thi công hoặc lập dự toán chi phí trong xây dựng công trình.
Định mức kinh tế – kỹ thuật là loại định mức xây dựng được xác lập trên cơ sở số liệu quan sát và thống kê thực tế nhằm đảm bảo tính khoa học. Do đó, nó cũng phản ánh đúng trình độ của tổ chức sản xuất trong một giai đoạn nhất định của quá trình xây dựng. Định mức kinh tế – kỹ thuật phải đáp ứng được những yêu cầu cụ thể như sau:
Định mức kinh tế – kỹ thuật được chia thành 2 loại định mức: định mức cơ sở và định mức dự toán.
Định mức cơ sở
Định mức cơ sở bao gồm: định mức sử dụng nguyên vật liệu, định mức năng suất lao động, định mức năng suất máy móc, thiết bị thi công. Các chỉ tiêu này được xác định cho phù hợp với quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng và các yêu cầu kỹ thuật của công trình. Ngoài ra cũng được sử dụng để xác định hoặc điều chỉnh mức dự toán.
Định mức dự toán
Định mức dự toán là mức tiêu hao cần thiết về nhân công, vật liệu, máy móc, thiết bị thi công để hoàn thành một đơn vị khối lượng công tác xây dựng công trình. Định mức này được xác định phù hợp với điều kiện thi công, yêu cầu kỹ thuật và biện pháp thi công cụ thể.
Định mức dự toán thường được áp dụng để lập dự toán xây dựng cho các công trình, dự án. Dựa vào đó, các chủ đầu tư và nhà thầu có thể xác định được tổng chi phí xây dựng công trình, hỗ trợ quản lý chi phí đầu tư hiệu quả.
Theo quy định tại Khoản 4 Điều 20 Nghị định 10/2021/NĐ-CP: Định mức chi phí được chia thành 2 loại là định mức tính bằng tỷ lệ phần trăm (%) và định mức tính bằng giá trị.
Định mức chi phí được xem là cơ sở để xác định giá xây dựng công trình và dự toán chi phí của một số hạng mục công việc. Bên cạnh đó, định mức này cũng được áp dụng để xác định các chi phí khác trong đầu tư xây dựng như:
Hiện nay có nhiều phương pháp xây dựng định mức hiệu quả mà bạn có thể tham khảo. Trong đó, phổ biến nhất các 3 phương pháp: Thống kê, Phân tích và Thực nghiệm.
Phương pháp thống kê (hay thống kê kinh nghiệm) là phương pháp xây dựng định mức dựa trên quá trình tích lũy và phân tích dữ liệu kinh nghiệm trong quá khứ của các dự án tương tự, trên cơ sở phương pháp bình quân gia quyền. Đây được xem là cách tiếp cận khá thực tế, thông qua thống kê, phân tích dựa trên các dữ liệu về chi phí, hiệu suất của các dự án đã hoàn thành.
Mặc dù chưa có căn cứ chính xác hay khoa học, thế nhưng đây lại là phương pháp được áp dụng phổ biến tại nhiều doanh nghiệp. Với tính chất đơn giản, dễ vận dụng, phương pháp thống kê kinh nghiệm sẽ phù hợp với các doanh nghiệp có quá trình sản xuất không ổn định.
Phương pháp phân tích được thực hiện bằng cách tính toán các chỉ tiêu kinh tế – kỹ thuật kết hợp cùng bước phân tích tổng thể các yếu tố có ảnh hưởng đến quá trình hoạt động. Từ đó có thể xác định mức tiêu dùng nguyên vật liệu, nhân công, máy móc thiết bị,… cho kế hoạch tiếp theo.
Ưu điểm của phương pháp này là sự phân tích toàn diện, tổng thể các yếu tố có ảnh hưởng đến quá trình hoạt động. Do vậy, mức độ chính xác cũng được đánh giá cao hơn. Song chi phí và thời gian thực hiện cũng tăng tương ứng.
Phương pháp thực nghiệm là phương pháp xây dựng định mức dựa trên việc thử nghiệm và thu thập dữ liệu từ các hoạt động thực tế. Phương pháp này nhấn mạnh vào việc thực hiện các thí nghiệm, đo lường và ghi chép kết quả từ các dự án hay quy trình sản xuất. Tuy nhiên, độ chính xác không được đánh giá quá cao bởi nó không tính đến các điều kiện, yếu tố tác động bên ngoài.
Theo quy định tại Khoản 6 Điều 20 Nghị định 10/2021/NĐ-CP:
Bài viết trên đây vừa giúp bạn giải đáp câu hỏi định mức là gì cũng như tổng hợp các phương pháp xây dựng định mức thông dụng. Việc xây dựng và áp dụng định mức hiệu quả sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Phụ trách nội dung tại Kinhnghiemdulich.vn
Content Marketing trong lĩnh vực bất động sản thương mại.
Please share by clicking this button!
Visit our site and see all other available articles!