Quận 3 là một quận nội thành sầm uất, sôi động song vẫn mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa của thành phố Hồ Chí Minh. Với vị trí đắc địa ngay trung tâm thành phố và hạ tầng giao thông phát triển, khu vực Quận 3 được xem là một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa và giáo dục quan trọng hàng đầu. Với sự phát triển mạnh mẽ về mọi mặt, Quận 3 ngày càng khẳng định vị thế của mình là một quận trọng điểm của TP.HCM. 

Quận 3 là một trong các quận trung tâm của thành phố Hồ Chí Minh, có tốc độ phát triển vượt bậc trên mọi phương diện. Với hệ thống giao thông phát triển và cơ sở hạ tầng đồng bộ, nơi đây tập trung rất nhiều dự án cao ốc văn phòng, tổ hợp trung tâm thương mại, nhà hàng, khách sạn,… Bên cạnh đó, Quận 3 cũng thu hút du khách bởi những công trình kiến trúc cổ kính, những di tích văn hóa, lịch sử mang đậm dấu ấn thời gian. 

1. Lịch sử hình thành

Sau khi chiếm được 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ, chính quyền Pháp đã thành lập thành phố Sài Gòn trên địa bàn các thôn thuộc 2 tổng: Bình Trị Thượng và Bình Trị Trung (phủ Tân Bình, tỉnh Gia Định). Lúc bấy giờ, vùng đất Quận 3 ngày nay là một phần diện tích của làng Tân Định, huyện Bình Dương, thuộc phủ Gia Định.

Tháng 09/1889, thành phố Sài Gòn được chia thành 2 quận cảnh sát là Quận 1 và Quận 2. Đến tháng 12 /1920 thành lập thêm Quận 3 thuộc thành phố Sài Gòn. Giai đoạn từ năm 1931 đến năm 1975, địa bàn Quận 3 đã trải qua nhiều đợt điều chỉnh địa giới hành chính, sau cùng được chia thành 9 phường trực thuộc là Cộng Hòa, Bàn Cờ, Phan Đình Phùng, Trần Quang Diệu, Cư xá Đô Thành, Lê Văn Duyệt, Yên Đổ, Trương Minh Giảng, Hiền Vương.

Sau khi tổ chức hành chính thành phố Sài Gòn – Gia Định được thiết lập lại vào năm 1976, địa danh Quận 3 vẫn giữ nguyên. Tuy nhiên, các phường cũ trực thuộc đều bị giải thể và thành lập đơn vị hành chính mới, bao gồm 25 phường được đánh số từ 1 – 25. Trải qua nhiều đợt điều chỉnh địa giới hành chính từ năm 1981 – 2020, Quận 3 có tổng cộng 12 phường trực thuộc và duy trì ổn định cho đến hiện nay. 

2. Vị trí địa lý

Quận 3 là một quận trung tâm của thành phố Hồ Chí Minh, có vị trí địa lý tiếp giáp với các quận: 

• Phía Đông giáp Quận 1;
• Phía Tây giáp Quận 10 và quận Tân Bình;
• Phía Nam giáp Quận 1 và Quận 10;
• Phía Bắc giáp quận Phú Nhuận và Quận 1.

Quận 3 sở hữu vị trí đắc địa ngay trung tâm thành phố cùng hệ thống giao thông phát triển. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc di chuyển, kết nối đến các, quận huyện khác mà còn là yếu tố thúc đẩy giao thương, kinh tế phát triển. 

3. Diện tích Quận 3

Theo số liệu mới nhất, Quận 3 có tổng diện tích đất tự nhiên là 4,92 km². Với con số thống kê này, Quận 3 hiện đang là quận có diện tích nhỏ thứ 4 của thành phố Hồ Chí Minh (chỉ xếp sau Quận 4, Quận 5 và quận Phú Nhuận).

4. Dân số Quận 3

Tính đến năm 2022, Quận 3 có tổng dân số là 220.375 người, mật độ dân số đạt khoảng 44.791 người/km². Mặc dù là một trong những khu vực có diện tích nhỏ nhất TP.HCM, thế nhưng mật độ dân số của quận đạt mức khá cao (gấp 8,5 lần so với mật độ dân số trung bình của toàn thành phố). 

5. Các phường Quận 3

Quận 3 hiện có 12 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm 12 phường: Phường 1, Phường 2, Phường 3, Phường 4, Phường 5, Phường 9, Phường 10, Phường 11, Phường 12, Phường 13, Phường 14 và Phường Võ Thị Sáu.

Để có được cơ cấu tổ chức hành chính ổn định như hiện nay, Quận 3 TPHCM đã phải trải qua nhiều đợt điều chỉnh địa giới hành chính như sau:

• Tháng 05/1976, tổ chức hành chính thành phố Sài Gòn – Gia Định được sắp xếp lần 2. Các phường cũ của Quận 3 đều giải thể và thành lập 25 phường mới, được đánh số từ 1 đến 25. 
• Tháng 09/1981, giải thể 3 phường: Phường 2, Phường 4 và Phường 6, địa bàn 3 phường giải thể được nhập vào các phường kế cận.
• Tháng 08/1982, giải thể 2 phường: Phường 16 và Phường 18, địa bàn 2 phường giải thể được nhập vào các phường kế cận.
• Tháng 09/1988, giải thể 18 phường (trừ Phường 1 và Phường 3) và thay thế bằng 12 phường mang tên số mới: 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 và 14.
• Tháng 12/2020, sáp nhập Phường 6, Phường 7 và Phường 8 thành Phường Võ Thị Sáu (theo Nghị quyết 1111/NQ-UBTVQH14).

6. Các tuyến đường giao thông Quận 3

Với vị trí là một quận trung tâm của TP.HCM, Quận 3 sở hữu mật độ các tuyến đường giao thông khá dày đặc. Hệ thống các tuyến đường giao thông được đầu tư phát triển hiện đại, đồng bộ nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại và kết nối giao thương. Dưới đây là danh sách các tuyến đường thuộc địa bàn Quận 3 Sài Gòn: 

II – Khám phá các địa điểm tại Quận 3

1. Địa danh du lịch nổi tiếng tại Quận 3 

Không chỉ nổi tiếng với những con đường sầm uất hay các công trình cao tầng hiện đại, khu vực Quận 3 còn là nơi lưu giữ những dấu ấn lịch sử, văn hóa và kiến trúc độc đáo của thành phố. Nếu có dịp đến với Quận 3 Sài Gòn, bạn hãy thử ghé đến những điểm tham quan hấp dẫn dưới đây: 

• Chùa Pháp Hoa: Nằm ngay trung tâm thành phố sôi động lại có một điểm đến du lịch tâm linh yên bình đến lạ, đó chính là ngôi chùa Pháp Hoa tọa lạc tại Quận 3 Sài Gòn. Ngôi chùa này không chỉ được biết đến với lịch sử hình thành hơn 100 năm mà còn được xem là “cái nôi” của văn hóa Phật pháp. Lối kiến trúc cổ mang đến cho ngôi chùa vẻ đẹp uy nghi, bề thế song lại rất hòa hợp với dòng kênh Nhiêu Lộc thơ mộng. Hàng năm, cứ vào tháng 4 âm lịch, chùa Pháp Hoa lại thu hút rất nhiều du khách thập phương, tăng ni phật tử đến đây để cầu phúc, chiêm bái.

• Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh: Đây là một trong những bảo tàng nổi tiếng nhất tại TP.HCM, nơi lưu giữ và trưng bày hơn 20.000 tư liệu, hiện vật về các cuộc chiến tranh xâm lược tại Việt Nam. Mỗi một không gian trong bảo tàng đều như gợi lại một thời chiến đấu oanh liệt của quân và dân Việt Nam qua từng cuộc kháng chiến trường kỳ. Đến với Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, du khách sẽ có cơ hội khám phá về lịch sử Việt Nam đồng thời tôn vinh những người lính đã hy sinh cho hòa bình, độc lập dân tộc.

• Hồ Con Rùa: Nằm ngay nút giao giữa ba tuyến đường sầm uất Phạm Ngọc Thạch, Võ Văn Tần và Trần Cao Vân, Hồ Con Rùa là điểm đến lý tưởng của nhiều người dân và du khách mỗi dịp cuối tuần. Khu vực vòng xoay Hồ Con Rùa được bao quanh bởi nhiều quán cà phê và hàng quán ẩm thực, hoạt động gần như từ sáng đến đêm. Với không khí mát mẻ, cảnh quan tự nhiên cùng kiến trúc độc đáo, nơi đây rất thích hợp cho các hoạt động thư giãn, dã ngoại, ăn uống, trò chuyện,… 

• Nhà thờ Tân Định: Nhà thờ Tân Định được thiết kế với kiến trúc Pháp cổ kính, nổi bật với tông màu sơn hồng độc đáo mang ý nghĩa tượng trưng cho tình yêu thương và lòng từ bi của Chúa Giêsu. Bên trong nhà thờ được trang trí lộng lẫy với những bức tượng Chúa, Đức Mẹ và các thánh nhân. Những mái vòm cong, tháp chuông cao vút và ô cửa kính màu đầy màu sắc cũng tạo điểm nhấn độc đáo cho công trình này. Đây không chỉ là một địa điểm tôn giáo quan trọng mà còn được biết đến là điểm tham quan du lịch nổi tiếng của Sài Gòn. 

2. Các trường đại học Quận 3

Ngoài được biết đến là trung tâm kinh tế, văn hóa và du lịch quan trọng của TP.HCM, Quận 3 cũng rất chú trọng đầu tư vào lĩnh vực giáo dục. Dưới đây là danh sách các trường đại học uy tín và chất lượng cao tại Quận 3 TPHCM:

3. Các lãnh sự quán tại Quận 3

Nằm kế cận Quận 1 – trung tâm hành chính quan trọng của thành phố, khu vực Quận 3 cũng là nơi đặt trụ sở của các lãnh sự quán các nước.

4. Tòa nhà nổi tiếng tại Quận 3 

Quận 3 Thành phố Hồ Chí Minh là khu vực có hạ tầng phát triển đồng bộ cùng hệ thống giao thông hiện đại. Nhờ có ưu thế đó, khu vực Quận 3 ngày càng nhận được sự quan tâm, đầu tư với loạt cao ốc văn phòng hiện đại, thu hút không chỉ doanh nghiệp trong nước mà còn cả doanh nghiệp quốc tế. Nổi bật trong số đó phải kể đến:

• Centec Tower: Tòa nhà Centec Tower tọa lạc trên trục đường Điện Biên Phủ, một trong những tuyến đường lớn và sầm uất nhất tại Quận 3. Với tổng diện tích xây dựng hơn 23.000m2 và quy mô 26 tầng, tòa nhà cung cấp không gian văn phòng cho thuê linh hoạt với mọi nhu cầu của khách hàng. Bên cạnh đó là loạt dịch vụ cao cấp, tiện nghi, tiện ích hiện đại đáp ứng tốt nhu cầu về văn phòng làm việc chuyên nghiệp. Đặc biệt, Centec Tower còn sở hữu tầm nhìn đẹp, bao quát toàn cảnh thành phố, cho trải nghiệm không gian làm việc đẳng cấp hơn bao giờ hết. 

• Alpha Tower: Đây là tòa nhà văn phòng hạng B phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Quy mô tòa nhà bao gồm 11 tầng với tổng diện tích sử dụng lên đến 10.000m2, được phân chia thành nhiều diện tích mặt sàn linh hoạt nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách thuê. Toàn bộ công trình được thiết kế theo phong cách hiện đại kết hợp cùng loạt tiện ích, dịch vụ cao cấp, giúp khách hàng xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp. Vị trí đắc địa gần các tuyến đường lớn cũng là một điểm cộng cho Alpha Tower.
• Cienco4 Tower: Cienco4 Tower tọa lạc trên tuyến đường Nguyễn Thị Minh Khai, cực kỳ thuận tiện trong việc kết nối nội quận cũng như đến các khu vực khác lân cận như Quận 1, Quận 4, Quận 10. Kiến trúc tòa nhà được thiết kế theo phong cách hiện đại, sang trọng, mang đến cho khách thuê không gian văn phòng đầy đủ tiện nghi và chuyên nghiệp. Bên cạnh đó, các tiện ích, dịch vụ cao cấp cũng hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xây dựng hình ảnh thương hiệu tích cực trong mắt đối tác, khách hàng.

Có thể nói, Quận 3 TPHCM là điểm đến lý tưởng dành cho những ai muốn trải nghiệm trọn vẹn nét đẹp văn hóa, lịch sử và sự sôi động của thành phố. Từ những con đường nhộn nhịp, dãy nhà cao tầng hiện đại cho đến từng công trình mang đậm dấu ấn văn hóa, lịch sử, tất cả tạo nên hình ảnh rất riêng về một quận trung tâm của đô thị Sài Gòn.