Nằm ở phía Tây Nam thành phố Hồ Chí Minh, Quận 8 nổi bật với những khu chợ lâu đời, những con đường đông đúc và nhiều kênh rạch chằng chịt. Khu vực này tuy không sầm uất như những quận trung tâm song lại ẩn chứa sức hút rất riêng với những mảng màu bình dị. Đặc biệt, Quận 8 còn là nơi tập trung nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng và độc đáo ngay giữa lòng Sài Gòn. 

Quận 8 là một quận nội thành nằm về phía tây nam của thành phố Hồ Chí Minh. Với vị trí địa lý thuận lợi, Quận 8 đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các quận lân cận, tạo điều kiện thúc đẩy thương mại – dịch vụ phát triển. Ngoài ra, Quận 8 cũng được biết đến với nhiều điểm du lịch văn hóa, thu hút du khách đến tham quan và khám phá.

1. Lịch sử hình thành

Địa danh Quận 8 dù chỉ mới xuất hiện cách đây gần 50 năm, thế nhưng địa bàn Quận 8 ngày nay đã được hình thành từ cách đây hơn 300 năm, gắn liền với lịch sử của vùng đất Gia Định – Sài Gòn xưa. Theo đó, địa bàn Quận 8 ngày nay từng là một phần đất thuộc về địa bàn Tân Long, huyện Tân Bình.

Ngày 20/05/1976, Quận 8 chính thức được thành lập trên cơ sở sáp nhập Quận Bảy và Quận Tám cũ thuộc thành phố Sài Gòn – Gia Định. Theo đó, Quận 8 được chia thành 22 phường trực thuộc, được đánh số từ 1 đến 22. 

Ngày 02/07/1976, thành phố Sài Gòn – Gia Định chính thức đổi tên thành thành phố Hồ Chí Minh. Quận 8 lúc này cũng trở thành một trong các quận nội thành thuộc thuộc thành phố. Đến ngày 14/02/1987, Quận 8 giải thể 22 phường hiện có và thay thế bằng 16 phường mới, được đánh số từ 1 đến 16 (theo Quyết định số 33-HĐBT). Cơ cấu tổ chức hành chính này được duy trì ổn định cho đến ngày nay. 

2. Vị trí địa lý Quận 8

Quận 8 nằm về phía Tây Nam của khu vực nội thành thành phố Hồ Chí Minh. Theo đó, địa bàn Quận 8 nằm trải dài theo 2 kênh chính là kênh Tàu Hủ và kênh Đôi, đồng thời bị chia cắt bởi hệ thống kênh rạch chằng chịt. Vị trí địa lý của Quận 8 trên bản đồ TP.HCM như sau: 

• Phía Đông giáp Quận 7 qua rạch Ông Lớn.
• Phía Bắc giáp Quận 5 và Quận 6 (ranh giới là kênh Tàu Hủ và kênh Ruột Ngựa).
• Phía Đông Bắc giáp Quận 4 qua kênh Tẻ.
• Phía Tây giáp quận Bình Tân.
• Phía Nam giáp huyện Bình Chánh.

Quận 8 nằm ở vị trí chuyển tiếp giữa khu đô thị cũ (Quận 5, Quận 6) và khu đô thị mới Nam Sài Gòn, do đó chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của tốc độ đô thị hóa cao. Hệ thống giao thông trên địa bàn quận ngày càng được hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành thương mại, dịch vụ phát triển. 

3. Diện tích Quận 8

Theo thống kê, Quận 8 có tổng diện tích tự nhiên là 19,11 km² (tương đương 1.917,49 ha), chiếm khoảng 0,92% tổng diện tích tự nhiên của toàn thành phố. So với các quận, huyện khác của TP.HCM, diện tích Quận 8 rộng gấp 4 lần Quận 3, Quận 4 và Quận 5, gấp 2,5 lần Quận 1 và Quận 6. 

Nhìn trên bản đồ TP.HCM, Quận 8 có hình dáng khá thon dài theo hướng Đông Bắc – Tây Nam. Diện tích tự nhiên khá lớn song lại bị chia cắt bởi nhiều kênh rạch chằng chịt và hầu hết diện tích đất tự nhiên đều đã được đưa vào sử dụng. 

4. Dân số Quận 8

Theo số liệu đến năm 2019, Quận 8 có tổng dân số là 424.667 người, mật độ dân số đạt khoảng 22.222 người/km². Trong đó, 85% dân cư thuộc dân tộc Kinh, 12% là cộng đồng người Hoa và 3% còn lại là các dân tộc Chăm, Khmer,… 

5. Các phường trực thuộc Quận 8

Quận 8 hiện có 16 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 16 phường: Phường 1, Phường 2, Phường 3, Phường 4, Phường 5, Phường 6, Phường 7, Phường 8, Phường 9, Phường 10, Phường 11, Phường 12, Phường 13, Phường 14, Phường 15 và Phường 16.

Phường 5 là nơi đặt trụ sở Ủy ban nhân dân và các cơ quan hành chính quan trọng của quận. Đơn vị hành chính có diện tích lớn nhất là phường 7. Đây đồng thời cũng là khu vực có dân cư đông đúc, tập trung nhiều khu dân cư lớn như: KDC Bến Lức, KDC Phú Lợi, KDC Bình Điền, KDC Him Lam – Ba Tơ,… 

6. Các tuyến đường giao thông Quận 8 

Quận 8 nằm dọc theo Quốc lộ 1A, là cửa ngõ giao thông quan trọng của thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh miền Đông Nam Bộ. Trên địa bàn quận hiện nay có hệ thống giao thông phát triển, bao gồm các tuyến đường sau đây:

II – Khám phá các địa điểm tại Quận 8 TPHCM

1. Địa danh du lịch nổi tiếng tại Quận 8 

Quận 8 không quá sôi động, sầm uất như các quận trung tâm Sài Gòn. Thay vào đó, sức hút của khu vực này đến từ những giá trị văn hóa truyền thống lâu đời và nét đẹp bình dị, mộc mạc. Một vài điểm đến thu hút du khách tại Quận 8 TPHCM phải kể đến:

• Chợ Bình Điền: Đây được biết đến là chợ đầu mối nông sản thực phẩm lớn nhất Việt Nam, chính thức đi vào hoạt động từ năm 2006. Khu chợ này có quy mô rộng lớn lên đến 65 ha, được chia thành 7 nhà lồng và 2 nhà kho. Tại đây có các khu vực chuyên biệt để bày bán các mặt hàng từ rau củ quả, thực phẩm sống cho đến gia vị các loại. Điều làm nên sức hút của khu chợ này đó chính là chất lượng sản phẩm tốt, đa dạng mặt hàng và giá cả ổn định. Chợ Bình Điền mở cửa tất cả các ngày trong tuần nhằm đáp ứng nhu cầu mua bán của người dân và tiểu thương.  

• Chùa Long Hoa: Chùa Long Hoa được xây dựng vào năm 1958 bởi Hòa thượng Thích Siêu Trần. Với diện tích rộng lên đến 6.000 m2, đây được biết đến là một trong những ngôi chùa lớn nhất Sài Gòn. Chùa được thiết kế theo theo lối kiến trúc truyền thống của Trung Hoa với kết cấu gồm: cổng tam quan, khu chánh điện và khu hậu điện. Mái chùa được lợp bằng ngói âm dương, cong vút hình lưỡi liềm, bên trên có nhiều tượng rồng, lân, phượng được đắp bằng gốm sứ. Hằng năm, ngôi chùa này lại thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách đến tham quan, chiêm bái. 

• Bến Bình Đông: Bến Bình Đông là một địa điểm mang giá trị lịch sử – văn hóa nổi tiếng của khu vực Quận 8 Sài Gòn. Nơi đây từng được biết đến là một bến tàu sầm uất, nơi giao thương hàng hóa giữa đô thị Sài Gòn và các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Ngày nay, khu vực bến tàu Bình Đông đã được quy hoạch thành khu du lịch sinh thái – điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm kiếm sự yên bình, thư giãn ngay giữa lòng thành phố. 

• Khu vui chơi giải trí Đồng Diều: Nằm ngay trung tâm Quận 8, khu vui chơi giải trí Đồng Diều được xem là điểm đến lý tưởng cho các gia đình mỗi dịp cuối tuần. Nơi đây sở hữu không gian rộng rãi lên đến 6 ha, được bao phủ bởi nhiều cây xanh, mang đến bầu không khí trong lành và mát mẻ. Bên trong khu vui chơi được chia thành nhiều không gian cho các hoạt động: câu cá, bơi xuồng, khu vui chơi trên cạn, khuôn viên cắm trại, nhà hàng ẩm thực,… Hứa hẹn đây sẽ là điểm đến du lịch cho bạn những giây phút thư giãn tuyệt vời cùng gia đình và bạn bè.

2. Danh sách trường đại học tại Quận 8

Khu vực Quận 8 tuy không tập trung nhiều trường đại học như các quận trung tâm khác nhưng vẫn có một số cơ sở giáo dục chất lượng nhằm đáp ứng nhu cầu học tập trên địa bàn quận. Dưới đây là danh sách các trường đại học, cao đẳng tại Quận 8 TPHCM: 

3. Tòa nhà nổi bật tại Quận 8, TP.HCM

Dù không quá sầm uất như các quận trung tâm TP.HCM, Quận 8 vẫn là một trong những quận nội thành phát triển nhanh chóng trong nhiều năm trở lại đây. Theo đó, Quận 8 sở hữu nhiều tòa nhà cao tầng hiện đại, góp phần tạo nên diện mạo mới cho khu vực nói riêng và TP.HCM nói chung. 

• Prudential Building: Kể từ khi chính thức đi vào hoạt động từ năm 2005, tòa nhà Prudential Building đã nhanh chóng trở thành điểm đến thu hút các doanh nghiệp trên địa bàn Quận 8 TPHCM. Tòa nhà sở hữu thiết kế hiện đại, sang trọng, có kết cấu gồm 8 tầng nổi và 1 tầng hầm với tổng diện tích mặt sàn 1.200 m2. Không gian bên trong được phân chia linh hoạt với nhiều khu vực chức năng gồm: văn phòng cho thuê, sảnh lễ tân chuyên nghiệp, hệ thống thang máy tốc độ cao, bãi đỗ xe rộng rãi,… Tất cả những điều kiện này góp phần tạo nên một môi trường làm việc lý tưởng cho các doanh nghiệp hiện nay. 

• Nguyễn Lâm Tower: Đây là một trong những tòa nhà cho thuê văn phòng Quận 8 được nhiều doanh nghiệp quan tâm nhất hiện nay, tọa lạc trên trục đường Dương Bá Trạc – một trong những trục đường lớn tại khu vực này. Nguyễn Lâm Tower có kết cấu gồm 12 tầng nổi và 2 hầm với tổng diện tích cho thuê hơn 5.000 m2. Tổng thể công trình được thiết kế theo phong cách hiện đại, chú trọng vào sự tiện nghi, thoải mái và chuyên nghiệp. Ngoài không gian văn phòng cho thuê, tầng thượng tòa nhà cũng được tận dụng để tổ chức các sự kiện, hội nghị, hội thảo,… với tầm nhìn trên cao cực đắt giá.

• Billion Ways Building: Tòa nhà văn phòng Billion Ways Building dù chỉ mới đi vào hoạt động từ đầu năm 2022 nhưng lại được rất nhiều doanh nghiệp tin tưởng lựa chọn. Tòa cao ốc văn phòng này sở hữu thiết kế hiện đại, có kết cấu gồm 12 tầng nổi và 1 tầng hầm. Diện tích mỗi sàn là 400m2, có thể được phân chia linh hoạt tùy theo nhu cầu của khách thuê. Ngoài ra, với ưu thế về vị trí giao thông thuận tiện, Billion Ways Building cũng dễ dàng kết nối đến các khu vực trọng điểm của thành phố. 

Trên đây là thông tin tổng quan về địa lý, hành chính, giao thông và tiềm năng phát triển của Quận 8 thành phố Hồ Chí Minh. Với công tác quy hoạch đô thị và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, khu vực này sẽ ngày càng tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai.