Khám phá ẩm thực xứ Mường với những món ăn đặc sản Hòa Bình

Hòa Bình, vùng đất xứ Mường nổi tiếng với những cảnh đẹp hùng vĩ làm xao xuyến lòng người. Không chỉ đặc sản Hòa Bình còn có các món ăn vô cùng bắt mắt và lạ miệng khiến người ta lưu luyến. Thật vậy, những món ăn xứ Mường đã góp phần làm nổi bật thêm phần nào nền ẩm thực Tây Bắc, rất nhiều món ngon đang chờ bạn khám phá đấy.

Đập thủy điện là biển tượng của vùng đất xứ Mường

Thịt lợn muối chua Hòa Bình

Điểm đặc biệt để tạo nên hương vị độc đáo ở món ăn này chính là gia vị tẩm ướp thịt lợn. Thịt ba chỉ lợn sau khi được thái miếng nhỏ vừa ăn sẽ đem ướp với muối, riềng giã nhỏ, thính gạo, hạt dổi và một số gia vị biến tấu khác tùy khu vực cái để tạo vị chua cho thịt.

Thịt chua của người mường là một cách bảo quản thịt của người dân Hòa Bình

Để làm nên món thịt lợn muối chua ngon, điều quan trọng là phải trộn thật đều tay để từng miếng thịt ngấm gia vị, sau đó xếp vào bồ đã trải sẵn gạo và muối rang nhỏ. Một lớp thịt được rải cùng với một lớp muối rang sau đó đậy kín nắp bồ bằng lá chuối.

Bồ thịt sẽ được đem đi ủ, đặt cạnh gác bếp hoặc bếp củi khoảng 2 tuần sau đó sẽ lấy ra ăn cùng với rau sống như lá sung, mơ, lá húng, đinh lăng,…chấm với nước chấm tự pha chế riêng hoặc chấm với tương ớt ăn ngon siêu đỉnh. Thịt chua đem lại cảm giác thơm thơm, nồng nồng ngon khó cưỡng.

Lợn Mán Mai Châu – Giống lợn đặc sản Hòa Bình

Lợn mán có thể gọi là đỉnh cao của ẩm thực Hòa Bình với hương vị lôi cuốn, dân dã, thơm ngon có thể chiều lòng mọi thực khách dù là khó tính nhất. Lợn mán được tùy biến theo nhiều cách, mỗi món ăn lại sở hữu một hương vị riêng của núi rừng Tây Bắc.

Lợn mán mà làm một mâm cỗ lá thì ăn ngon khỏi bàn

Lợn mán Hòa Bình, hay là lợn cắp nách, chính giống lợn này được nuôi rất nhiều trong điều kiện thả rông ngoài tự nhiên. Chính bởi việc chăn thả như vậy nên thịt lợn rất chắc, thịt ít mỡ nhưng lớp mỡ lại có mùi thơm tự nhiên và có vị ngon ngọt tự nhiên. Các món chế biến từ lợn mán có thể kể đến như: luộc, nướng, chả cuốn lá bưởi, làm lòng lợn hay rựa mận,… Thông thường các ngày lễ quan trọng hoặc dịp tết,… Người dân xứ Mường lại tìm mua thịt một con về để làm tiệc và với một con lợn này thì làm một mâm cỗ lá đầy đủ các món ăn.

Thịt gà nấu măng chua

Thịt gà nấu măng chua là món ăn đặc sản Hòa Bình mang đậm nét dân tộc. Ở Hòa Bình, gà Lạc Sơn là loại gà ngon nhất. Loại gà này sống trên núi đá, uống nước sông nên thịt ăn vào cảm thấy rất chắc, dai và thơm. Món gà nấu măng chua giúp hạ nhiệt trong cơ thể bởi vị chua, thanh sẵn có trong măng, mâm cỗ người mường thường có món này để giải rượu rất tốt.

Để có một món canh gà ngon nhất, người ta thường chọn những con gà cỡ nhỡ sau đó sơ chế rồi chặt miếng. Sau đó gà sẽ được đem ướp cùng măng và các gia vị khác khoảng nửa tiếng. Tiếp đến sẽ đem nấu khoảng 1 đến 2 tiếng, khi mà gà và măng đã nhừ, người ta sẽ cho thêm một chút hạt dổi rừng nướng.

Một món ăn vô cùng độc đáo của người dân tộc Hòa Bình

Từng miếng thịt gà ăn vào đều có hương vị đặc biệt, mùi thơm của măng chua và hạt dổi sẽ khiến người ta khó cưỡng. Món ăn này ngon từ thịt gà đến nước dùng khiến bạn sẽ phải tấm tắc khen ngợi.

Ai đi Mai Châu về mà không mua mấy thanh cơm lam về làm quà thì đúng là thiếu sót. Ở Mai Châu rất nhiều hàng quán lúc nào cũng có sẵn cơm lam, lúc nào gần về Hà Nội bạn hãy ghé mua về làm quà.

Cơm lam được nấu từ gạo nương vừa thơm, vừa dẻo, để mấy ngày không sợ hỏng

Gạo được ngâm qua đêm cho mềm rồi trộn lẫn với dừa nạo sợi, đem lèn chặt đựng trong ống nứa dài khoảng 30cm, đổ thêm chút nước cốt dừa rồi nút lại bằng lá chuối hoặc lá mía khô. Đem ống cơm lam đó nướng trên bếp than hồng từ 1 – 2 giờ thì chín. Khi cơm chín vẫn y nguyên hạt gạo, vừa dẻo, vừa dậy mùi thơm ngào ngạt, vô cùng thơm ngon. Cơm lam mà ăn cùng với muối vừng thì thơm ngon tuyệt đỉnh.

Chả cuốn lá bưởi

Một món ăn nghe chừng đơn giản để thực hiện nhưng lại chỉ có ở vùng núi Tây Bắc. Thịt lợn ba chỉ sau khi thêm nếm gia vị cùng hành băm sẽ được cuộn trong lá bưởi và khéo léo xiên vào từng que tre. Nướng trên than hồng bập bùng, những miếng thịt cháy xém trên vỉ nướng làm dậy mùi béo ngậy cùng với tiếng xì xèo của  những giọt mỡ chảy xuống lớp than đỏ lửa.

Những miếng ba chỉ thơm ngon được nướng hơi xém với hương thơm của lá buởi ăn cực thơm ngon bổ dưỡng

Với người dân tộc Mường ở Tân Sơn, món ăn này dường như còn là một vị thuốc tốt cho hô hấp, huyết áp và đường tiêu hóa. Vì thế, chả cuốn lá bưởi thường xuất hiện trong những bữa ăn hàng ngày của người dân nơi đây.

Rau rừng đồ

Thiên nhiên phú cho Hòa Bình có nguồn thực vật vô cùng đa dạng với rất nhiều loài lá rừng. Chúng có thể chế biến thành những món ngon, điển hình là món rau rừng đồ. Để làm món ăn này, bạn chỉ cần chuẩn bị hái một số rau rừng đem đi rửa sạch rồi đồ chín là có thể thưởng thức một đĩa rau thơm ngon. Món ăn bình dị nhưng để lại trong lòng thực khách biết bao dư vị: đắng, cay, ngọt, bùi như chính cuộc sống tần tảo của những con người nơi đây. Sẽ ngon hơn khi bạn kết hợp ăn cùng với bánh dày và thứ nước chấm độc đáo của dân bản xứ.

Rau rừng đồ – Một món ăn dung dị mà khó quên

Rượu Cần

Đến Hòa Bình mà chưa thưởng thức hương vị rượu Cần hơi đăng đắng, một chút chua chua và cuối cùng là ngọt dịu làm “mê đắm” lòng người thì quá là lãng phí chuyến đi đến mảnh đất Tây Bắc này rồi. Rượu Cần thường được người dân tộc nơi đây mang ra để chiêu đãi khách quý hay uống vào những dịp lễ tết.

Rượu Cần – Thức uống đặc trưng không thể thiếu trong dịp lễ tết ở Hòa Bình

Xôi nếp nương Mai Châu

Xôi nếp nương còn được gọi với cái tên khác là xôi ngũ sắc. Nếu bạn là một người sành sỏi của các địa điểm du lịch Tây Bắc thì món xôi này không còn quá xa lạ.

Xôi nếp nương với đủ thứ màu sắc

Đây là món ăn đặc sản Hòa Bình nói riêng và Tây Bắc nói chung có sức hấp dẫn du khách bởi hương vị thơm ngon mang bản sắc dân tộc. Xôi được làm từ gạo nếp nương và các nguyên liệu tự nhiên, đa phần là các loại lá rừng, để tạo ra màu sắc riêng của xôi. Xôi có các loại màu đỏ, tím, cam, như xanh, trông rất bắt mắt. Chỉ cần nhìn thôi bạn đã thấy món ăn này thật sự bắt mắt vô cùng.

Quả lặc lày

Quả lặc lày hay lặc lè còn là quả mướp rừng có trong núi rừng tự nhiên. Loại quả này có nhiều chất dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe và ăn cũng rất ngon. Bạn có thể đem gọt 2 đầu ra để luộc, hoặc thái vát mỏng ra để xào với thịt nạc ăn cũng rất ngon.

Lạc lày là một thứ quả họ hàng với mướp và là món quà thiên nhiên ban tặng người dân nơi đây

Thịt trâu nấu lá lồm

Thịt trâu nấu lá lồm không đơn giản là món ăn đặc sản Hòa Bình mang đặc tinh hoa ẩm thực của vùng Tây Bắc. Cái tên này nghe có vẻ lạ lẫm đối với nhiều người chưa từng thưởng thức món ăn này. Vì lá lồm không phải ở nơi nào cũng có.

Một món ăn thơm ngon và vô cùng độc đáo

Để nấu được món ăn này, cần trải qua khá nhiều thời gian và công đoạn khác nhau. Thịt trâu muốn mềm và thơm ngon đầu tiên phải được đem thui, làm sạch sau đó đem bung. Khi miếng vừa chín tới, người ta đem thái ra thành những miếng thịt nhỏ hơn sau đó cho vào nồi ninh thật kỹ. Lá lồm được xắt nhỏ cùng với ớt sẽ được cho vào nồi cùng thịt trâu rồi nấu thật kỹ cho thịt thật nhừ là có thể ăn được rồi.

Thịt trâu được ninh nhừ cùng với vị chua chua của lá lồm và cay cay của ớt tạo nên một món ăn hấp dẫn, khiến người ta ăn vào phải nhớ mãi không quên.

Canh loóng – Món canh đặc sản xuất hiện trong các mâm cỗ của người Mường

Món canh loóng sử dụng nguyên liệu là phần lõi của thân cây chuối, đem về và thái vát mỏng. Có thể kết hợp cùng thịt gà, vịt, xương lợn hay thậm chí chỉ cần nấu với bát nước luộc thịt cũng quá đủ. Món canh ngọt, phần lõi chuối giòn, thơm nồng mùi lá lốt và hạt dổi. Đây là món canh bình dân trong bữa ăn của người Mường, dân dã, thanh mát, ngọt dịu mang đậm linh hồn của rừng núi Tây Bắc. Đa phần người dân Hòa Bình sẽ tận dụng nước luộc thịt, luộc lòng khi thịt cả một con lợn mán, sau đó thêm thân chuối và lá lốt là đã thành một bát canh thơm ngon rồi.

Một thứ canh tươi mát thơm ngon thường xuyên xuất hiện trong mâm cơm người dân xư mường

Trên đây là những món ăn đặc sản của vùng đất xứ mường, ngoài ra còn một số loại đặc sản khác như cam Cao Phong, mía Tân Lạc, măng đắng, tỏi tía,… Tất cả đều là món quà thiên nhiên ban tặng vùng núi Tây Bắc này. Hãy lên cho mình một chuyến du lịch để thưởng thức những món ăn đặc sản Hòa Bình này nhé.

Bài viết tham khảo: Nét riêng của nền ẩm thực Tây Bắc

Đăng bởi: Thịnh Nguyễn

Từ khoá: Khám phá ẩm thực xứ Mường với những món ăn đặc sản Hòa Bình