Thái Nguyên là một trung tâm kinh tế – xã hội lớn của miền Bắc và cả nước. Là một tỉnh có nhiều lợi thế để phát triển du lịch. Có nhiều địa điểm hấp dẫn, phong cảnh sơn thủy hữu tình, non xanh nước biếc. Bên cạnh đó, đây là nơi sinh sống của nhiều dân tộc anh em. Điều đó tạo cho sự đa dạng về văn hóa, lễ hội và ẩm thực vô cùng phong phú, đặc sắc. Thái Nguyên có lễ hội gì? Dưới đây là một số lễ hội truyền thống tại Thái Nguyên mời bạn cùng tìm hiểu nhé.
Lễ hội đền Đuổm – Thái Nguyên
Hàng năm từ ngày mùng 6 đến mùng 8 tháng Giêng, huyện Phú Lương lại long trọng tổ chức lễ hội đền Đuổm để tưởng nhớ danh tướng Dương Tự Minh và cầu cho mùa màng tốt tươi, vạn vật sinh sôi nảy nở. Lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thu hút nhiều người dân trong tỉnh và du khách thập phương tham gia.
Lễ hội đền Đuổm – Thái Nguyên
Đền Đuổm tọa lạc khiêm nhường dưới chân núi Đuổm, một hệ núi đá vôi hùng vĩ với 6 mỏm đá cao ngất tạo hình hàm long ngóc đầu chầu lên đầy uy nghi. Nơi đây thờ vị Anh hùng dân tộc Dương Tự Minh, người có công lao to lớn trong việc đánh đuổi giặc ngoại xâm, bảo vệ biên cương phía Bắc của Tổ quốc Đại Việt dưới các triều vua Lý. Phủ Phú Lương dưới sự cai quản của ông hơn 30 năm đã thực sự trở thành một vùng đất phồn thịnh. Người dân làng Đuổm thay mặt cho nhân dân các dân tộc huyện Phú Lương thường trực phụng thờ Đền đời nọ nối đời kia. Sở dĩ lệ Đền được tổ chức vào ngày 6 tháng Giêng là bởi dân gian tương truyền rằng đây là ngày sinh của ông. Vào ngày này, cả làng đều dậy sớm, làm cỗ để rước ra lễ Đền.
7 giờ sáng, người dân trong huyện đã đội lễ lên Đền. Du khách thập thương kéo về dâng hương trảy hội, khắp sân trong, sân ngoài đông nghịt người. Đoàn dâng lễ khăn áo chỉnh tề đội cỗ, hương, hoa… từ thủy Đền dâng lên Đền chính. Cỗ dâng gồm có 2 loại: Cỗ chay và cỗ mặn. Cỗ chay là các loại bánh chè lam, bánh khảo, bánh bìa, bánh vôi, bánh rán, bỏng nổ được làm cầu kỳ và đặt vào 8 chiếc mâm bồng, mỗi mâm đặt thành 8 phần, mỗi phần đủ 6 thứ bánh. Cỗ mặn gồm lợn quay, gà luộc, xôi gấc… được bày biện đẹp mắt. Để làm được các mâm cỗ này, bà con trong các thôn, xóm đã phải rậm rịch từ mấy ngày hôm trước. Người xay bột, người giã gạo, những nam thanh nữ tú thì lên rừng cắt lá về rửa sạch, phơi se để gói bánh. Quan trọng là bánh làm phải vuông, mỗi bề dày mười phân, bánh bỏng thì phải nổ tròn, to bằng trái bưởi. Đến giờ, ông thủ chỉ việc nổi trống ra hiệu lệnh rước cỗ vào Đền. Cỗ chay rước trước, cỗ mặn rước sau, đi đầu là 2 quan viên mặc áo thụng cầm 2 lá cờ, đi sau là trống, chiêng, kèn, sáo, nhị thanh la, sênh tiền… Đàn nhạc, trống chiêng khua vang, dội vào vách đá ầm vang thôi thúc người người nhanh chân đến lễ Đền. Tế xong, nam giới làng Đuổm từ 18 tuổi trở lên được ăn cỗ tại Đền. Phần cỗ lễ sẽ được chia cho các chức dịch trong làng.
Tiếp đến là phần hội. Đây cũng là phần náo nhiệt nhất của hội Đuổm, các trò vui được diễn ra suốt từ sáng tới tối ở nhiều nơi, từ sân đền đến các khu vực xung quanh. Nam nữ thanh niên cùng ra sức ném những quả còn thật cao, thật trúng vào tâm chiếc vòng nhật nguyệt bên hồ bán nguyệt trước Đền. Cây còn được dựng bằng thân cây tre cao khoảng 13 sải tay, ngọn cây uốn một vòng tròn bằng chiếc nón chóp được dán giấy mầu xanh, quả còn được khâu bằng vải nhiều mầu, nhồi cát và hạt thóc với 4 đuôi dài mầu vàng, trắng, tím, hồng vun vút như hoa bay ngang trời trông thật đẹp mắt. Kế bên đó, trẻ con thi nhau chơi trò đánh đu, người xem đứng bao quanh vỗ tay tán thưởng. Từng nhóm người túm tụm xem thi kéo co, vật, chọi gà, đánh cờ… cười nói vui vẻ.
Lễ hội xuân Chùa Hang – Thái Nguyên
Lễ hội diễn ra vào ngày 14 tháng Giêng tại tại xóm Đồng Chùa, thị trấn Chợ Chu, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Đây là lễ hội xuân độc đáo của đồng bào các dân tộc Định Hoá từng được tổ chức từ những năm 1950 của thế kỷ trước nhưng do nhiều lý do khác nhau đã bị gián đoạn, mai một dần. Năm 2012, Lễ hội xuân Chùa Hang – Định Hoá được khôi phục lại với ý nghĩa tạ ơn trời đất, cầu cho mưa thuận gió hòa, bản làng ấm no, hạnh phúc, cây cối tốt tươi, đâm chồi nẩy lộc…
Lễ hội xuân Chùa Hang – Thái Nguyên
Lễ hội mở đầu bằng bằng nghi lễ dâng hương, hoa lên Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với đó là màn trống hội rộn rã và rước kiệu từ chùa Hang ra đình Quan đế. Trong phần Lễ, người dân địa phương đã dâng lên những mâm lễ mặn để tạ ơn các vị thần đất, thần sông, thần suối… Phần Hội diễn ra với các trò chơi dân gian đặc sắc mang bản sắc các dân tộc địa phương như: đi khà kheo, ném còn, chọi gà, tung vòng cổ vịt, bắt chạch trong chum, múa sạp… Ngoài ra, du khách còn có thể tham gia leo núi, khám phá hang sâu và chiêm ngưỡng nhiều thắng cảnh đẹp trong quần thể di tích.
Chùa Hang là một quần thể kiến trúc gồm: Hang Trên, miếu Mẫu, nhà Tam quan, Hang Dưới. Trong hang có nhiều nhũ đá với hình dáng đa dạng. Điểm độc đáo của hang là bên trong có nhiều điểm nước chảy lâu ngày tạo nên những “ruộng cô tiên”, có bàn thờ Phật, một tấm bia cổ thời Nguyễn và một quả chuông cổ. Di tích Chùa Hang còn gắn với sự kiện lịch sử, là nơi Bác Hồ từng ở và làm việc trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.
Cùng với Lễ hội lồng tồng lớn nhất Thái Nguyên được tổ chức hàng năm, Lễ hội xuân Chùa Hang – Định Hoá được khôi phục ngoài việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, phát huy giá trị di tích lịch sử còn có ý nghĩa quan trọng trong việc thu hút khách du lịch đến với ‘Thủ đô gió ngàn” mỗi độ xuân về.
Hội Lồng Tồng – Thái Nguyên
Lễ hội Lồng Tồng (Hội xuống đồng) là lễ hội truyền thống mang đậm đà bản sắc dân tộc của người Tày ở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên nói riêng và các tỉnh Việt Bắc nói chung. Lễ hội thường được tổ chức vào những ngày đầu xuân mới hằng năm ở những đám ruộng to nhất, đẹp nhất do dân bản chọn nhằm cầu mong cho mưa thuận gió hoà, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, đời sống ấm no.
Thái Nguyên có lễ hội gì
Trong ngày diễn ra lễ hội, phần lễ và phần hội đều diễn ra trang trọng, vui tươi. Phần lễ là hoạt động tín ngưỡng cầu trời cho mưa thuận gió hoà, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, đời sống ấm no. Ðể chuẩn bị lễ ở ngoài đồng, mỗi gia đình chuẩn bị một mâm cỗ theo khả năng, có nhiều nhà làm từ vài chục đến một trăm món. Việc làm cỗ còn mang hàm ý phô bày một cách kín đáo sự khéo léo của người phụ nữ trong việc nội trợ, nấu nướng các món ăn truyền thống như bánh chưng, bánh dày, chè lam, bánh bỏng… Có những gia đình dâng mâm cao đến 5 tầng lễ vật, ngoài các loại bánh kẹo còn có các món ăn được chế biến công phu, trên mỗi mâm đều có một chiếc bánh hình bông hoa nhiều mầu sắc. Mỗi mâm cỗ còn có thêm hai đôi quả còn được làm bằng vải mầu, trong nhồi cát, bông, có tua rua nhiều mầu sắc sặc sỡ.
Khi cỗ được bày xong, người đựơc dân làng tín nhiệm tiến cử thực hiện nghi lễ cầu cúng cầu mong đất trời, thần linh phù hộ cho bản làng. Phần cúng lễ cũng chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, còn dành thời gian cho phần hội.
Mở đầu là hội tung còn. Ðây là hoạt đông vui nhất, thu hút nhiều người tham gia nhất. Ðể chuẩn bị cho hội tung còn, ở giữa đám ruộng lớn đựơc chọn làm địa điểm lễ hội, người ta dựng một cây mai cao từ 20-30cm làm cột. Trên đỉnh cột có uốn vòng tròn đường kính 50 – 60 cm dán giấy hai bên, đề chữ Nhật- Nguyệt tượng trưng cho mặt trăng và mặt trời. Tung còn đòi hỏi cả sức khoẻ và sự khéo léo. Nếu ở lễ hội nào không có ai tung còn trúng vòng tròn thì dân bản không vui, vì theo quan niệm của họ, phải có người tung còn trúng vòng tròn làm rách giấy thì năm đó làm ăn mới thuận lợi, mưa thuận gió hoà. Trong trò chơi này, nam nữ thanh niên còn thi tung còn cho nhau.
Ngoài ra còn có các hoạt động múa sư tử, múa võ, kéo co… Ðặc biệt, đêm về, nam nữ thanh niên thi hát lượn đối đáp suốt canh dài…
Có thể nói, lễ hội Lồng tồng – lễ hội quan trọng bậc nhất vào dịp đầu năm mới, gắn liền với nền nông nghiệp trồng trọt, được tổ chức nhằm gửi gắm những mong ước của con người, cầu cho mưa thuận gió hòa, cây lúa dưới ruộng, củ sắn trên nương luôn luôn tốt tươi, mang lại thật nhiều no ấm, là một biểu hiện sinh động của nền văn hóa phong phú, đa dạng và giàu bản sắc. Những ai đã một lần được tham dự lễ hội Lồng Tồng, khi trở về đều mang theo nỗi nhớ khó quên và tự hẹn lòng, mùa xuân năm sau lại tìm về dự hội.
Lễ hội đền Giá – Thái Nguyên
Nói đến hội Gióng, mọi người thường nhớ làng Phù Đổng, Gia Lâm (Hà Nội), nơi tương truyền chàng trai Phù Đổng đứng lên đánh giặc. Tuy nhiên, ngoài làng Phù Đổng, ở Việt Nam còn có 4 ngôi đền khác liên quan đến truyền thuyết Thánh Gióng, trong đó có một ngôi đền ở Thái Nguyên, đó là đền Giá, thuộc địa phận thôn Cẩm La, xã Đông Cao (Phổ Yên).
Lễ hội đền Giá – Thái Nguyên
Lễ hội đền Giá được tổ chức mỗi năm hai lần. Lễ hội chính được tổ chức vào ngày mùng 5 và mùng 6 tháng Giêng Âm lịch. Trong lễ chính, người dân địa phương có tục rước cành “dò” làm bằng tre tươi, bào mỏng thành tua, nhuộm màu đỏ, vàng tượng trưng cho “roi sắt” của Thánh Gióng, sau đó là rước các lễ vật từ các làng, xã đến làm lễ tại đền. Ngoài ra, còn tổ chức các trò chơi dân gian như: chọi gà, kéo co, đấu vật, hát trống quân, thi cờ tướng…Lễ hội lần thứ hai được tổ chức vào ngày mùng 9 tháng 4 âm lịch. Những năm gần đây, mỗi năm vào dịp lễ hội, các đơn vị của huyện uỷ, UBND đều về Đền để thắp hương ghi nhớ công ơn của những người đã có công giúp nước.
Tương truyền, thời Hùng Vương thứ 6, nước ta bị giặc Ân xâm lược. Cậu bé làng Phù Đổng bỗng lớn vụt dậy, cầm quân đi đánh giặc. Một lần, khi đang đuổi giặc qua vùng đất thuộc địa phận huyện Phổ Yên (Thái Nguyên), thì trời tối, rừng cây rậm rạp, không rõ lối đi mà cánh quân của Phù Đổng đã thấm mệt. Lúc đó, một người dân địa phương đi đến, chỉ đường rồi cùng đoàn quân đi đánh giặc. Giặc tan, đất nước trở lại thanh bình, nhà vua phong cho chàng trai làng Phù Đổng là Phù đổng Thiên Vương (nhân dân vẫn gọi là Thánh Gióng), người dân địa phương có công giúp Phù Đổng đánh giặc được phong là “Mạnh Điền Quốc Vương” và cho nhân dân địa phương được thờ cúng. Từ đó, nhân dân địa phương dựng lên một ngôi miếu nhỏ làm bằng gỗ, lợp mái tranh để thờ cúng.
Sang đến thời Lê, khi nền văn hoá dân tộc bước vào giai đoạn phát triển rực rỡ, đền Giá được xây dựng với quy mô to, đẹp. Trải qua thăng trầm lịch sử, đền Giá đã được sửa chữa nhiều lần, nhưng vẫn giữ được kiến trúc ban đầu. Ngôi đền không chỉ là nơi người dân địa phương cũng như khách thập phương thể hiện đời sống tâm linh mà nó còn thể hiện những tinh hoa trong kiến trúc của dân tộc. Khu đền có hai toà nhà: Nhà tiền tế ở phía trước rộng 5 gian và hậu cung rộng 3 gian đều có các phần kiến trúc bằng gỗ chạm trổ tinh vi, phong phú với các kiến trúc cuối Lê đầu Nguyễn. Phần tường xây ở hậu cung, đốc nhà…có đắp nổi các hình hoa lá và long, li, quy, phượng.
Đền Giá còn là nơi diễn ra một sự kiện lịch sử trọng đại của huyện Phổ Yên. Ngày 22/8/1945, tại ngôi đền này đã diễn ra hội nghị cán bộ chủ chốt để thành lập chính quyền cách mạng lâm thời đầu tiên của huyện, góp phần vào cuộc tổng khởi nghĩa cách mạng tháng Tám năm 1945 của tỉnh Thái Nguyên. Với giá trị kiến trúc và ý nghĩa lịch sử như vậy đền Giá đã được xếp hạng di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật.
Lễ hội đền Bến Than – Thái Nguyên
Lễ hội đền Bến Than được tổ chức từ ngày 8 đến 9 tháng giêng âm lịch hằng năm tại đền Bến Than thuộc địa phận phường Hoàng Văn Thụ – Thành phố Thái Nguyên để tưởng nhớ công ơn của Mẫu Thoải (tức mẹ nước) đã có công trị thủy, bảo vệ cuộc sống ấm no cho người dân.
Lễ hội đền Bến Than – Thái Nguyên
Ðền Bến Than nằm bên dòng sông Cầu thuộc tổ 13, phường Hoàng Văn Thụ, T.P Thái Nguyên. Đền là nơi thờ Mẫu Thoải (tức mẹ nước) và cũng là nơi sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa tâm linh của nhân dân nơi đây.
Truyền thuyết xưa kể lại rằng, xưa kia nơi đây sông nước rất hung dữ đã cuốn đi nhiều người, gia súc và của cải của nhân dân làm cho vùng này không ai dám qua lại. Một hôm có một người đàn bà mặc quần áo màu trắng hiện lên và nói rằng nếu thờ ta thì ta sẽ giúp. Kể từ đó, người dân lập đền thờ mẹ nước và con sông trở nên hiền hoà, thơ mộng, người dân qua lại buôn bán tấp nập, cuộc sống trù phú…
Hàng năm, cứ đến ngày chính hội mùng 9 tháng Giêng, người dân và khách thập phương lại nô nức tới đền Bến Than để tham quan và cúng lễ. Cũng như các lễ hội truyền thống khác, Lễ hội đền Bến Than được chia làm 2 phần là phần lễ và phần hội. Phần lễ có lễ dâng hương và đọc văn tế cầu mong cho một năm mới ấm no hạnh phúc. Phần hội tiếp tục với các hoạt động văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc như múa lân, hát quan họ Bắc Ninh, hát văn, và đặc biệt khi đến với lễ hội du khách còn được đi du thuyền thưởng ngoạn khung cảnh của con sông Cầu thơ mộng.
Đến với lễ hội đền Bến Than, du khách không những được tỏ lòng thành kính, cầu chúc cho năm mới may mắn tốt lành, hạnh phúc mà còn được tham quan, vãn cảnh và thưởng thức không khí vui tươi, nhộn nhịp của các hoạt động lễ hội đầu xuân.
Lễ hội “Võ Nhai nơi cội nguồn” – Thái Nguyên
Lễ hội “Võ Nhai nơi cội nguồn” là một lễ hội thường niên được tổ chức tại huyện Võ Nhai – Thái nguyên từ ngày 21/3 đến 22/3 nhằm quảng bá, giới thiệu bản sắc văn hóa, lịch sử và các danh lam thắng cảnh độc đáo của mảnh đất Võ Nhai đến với đông đảo du khách trên mọi miền của đất nước.
Võ Nhai là một huyện vùng cao của tỉnh Thái Nguyên. Nơi đây có nhiều di tích lịch sử, văn hóa, danh thắng như Di chỉ khảo cổ Mái Đá Ngườm (Thần Sa) – nơi cư trú của người nguyên thủy và là nơi phát hiện các di vật đá đặc trưng của các nền văn hóa Bắc Sơn, Hòa Bình, Sơn Vi có niên đại hàng chục nghìn năm; di tích lịch sử rừng Khuôn Mánh – nơi thành lập Trung đội Cứu quốc quân II (Tràng Xá) – một trong những đơn vị tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay và là nơi bác Hồ từng sống và làm việc; di tích khảo cổ học ở Thần Sa – một trong những cái nôi của người Việt cổ; danh thắng hang Phượng Hoàng, suối Mỏ Gà (Phú Thượng).
Lễ hội “Võ Nhai nơi cội nguồn” – Thái Nguyên
Lễ hội “Võ Nhai nơi cội nguồn” lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2013 và đã trở thành lễ hội thường niên của huyện Võ Nhai, Thái Nguyên nhằm quảng bá, giới thiệu bản sắc văn hóa, lịch sử, các danh lam thắng cảnh độc đáo của mảnh đất Võ Nhai đến với đông đảo du khách trên mọi miền của đất nước, góp phần thúc đẩy tiềm năng du lịch của huyện cũng như tỉnh Thái Nguyên. Đồng thời, lễ hội cũng là nơi giao lưu, hội tụ văn hóa của 8 dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Võ Nhai.
Trong hai ngày tham dự lễ hội, du khách sẽ được chứng kiến nhiều hoạt động văn hóa, thể thao mang đậm bản sắc các dân tộc vùng cao Võ Nhai như thi chọi gà, kéo co, bắn nỏ, thi múa khèn của đồng bào dân tộc Mông, thi trình diễn pha trà của các Trà nương…
Điểm đặc biệt nhất trong lễ hội “Võ Nhai nơi cội nguồn” là ngoài việc tái hiện phiên chợ tình của đồng bào dân tộc Mông, huyện Võ Nhai còn tổ chức phiên chợ vùng cao với đầy đủ các sản vật, các món ăn đặc trưng của bà con các dân tộc được bày bán và chế biến tại chợ thường thu hút sự chú ý của đông đảo du khách.
Lễ hội Núi Văn – Núi Võ – Thái Nguyên
Lễ hội Núi Văn – Núi Võ được tổ chức ngày mùng 4 Tết Âm lịch tại đền thờ Lưu Nhân Chú ở xã Văn Yên, huyện Đại Từ. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ công đức vị tướng tài ba Lưu Nhân Chú, người con của xã Văn Yên, huyện Đại Từ. Ông là một trong 18 người cùng với Lê Lợi lập ra Hội thề Lũng Nhai (năm 1416) và là một trong những vị công thần khai quốc của triều đại hậu Lê vào cuối thế kỷ thứ 15.
Lễ hội Núi Văn – Núi Võ – Thái Nguyên
Tưởng nhớ công lao, ân đức Đại tư mã Lưu Nhân Chú, hằng năm cứ vào ngày mùng 4 Tết Âm lịch, quê hương Núi Văn, Núi Võ lại mở hội, khai lễ thể hiện sự tri ân của thế hệ sau với tiền nhân. Trong ngày khai hội, dòng họ Lưu của Tướng quân Lưu Nhân Chú sẽ rước lễ và đoàn nghi lễ trình bày bản tế Tướng quân. Ngoài phần lễ, Lễ hội Núi Văn – Núi Võ còn có phần hội với nhiều hoạt động phong phú như văn nghệ, chơi bóng chuyền, cờ tướng và các trò chơi dân gian… Hiện quần thể di tích Núi Văn-Núi Võ đã được xếp hạng Di tích Quốc gia và đã được đầu tư để xây dựng các công trình như Đền thờ Tướng quân Lưu Nhân Chú, nhà tưởng niệm, khuôn viên cây xanh, trạm nghỉ cho khách thập phương…
Lễ hội đình – đền – chùa Cầu Muối – Thái Nguyên
Cụm di tích đình, đền, chùa Cầu Muối nằm trên địa bàn xóm Cầu Muối, xã Tân Thành được xây dựng từ năm 1719 vào thời Hậu Lê, đời Vua Lê Dụ Tông. Cụm di tích gồm: Đình Cầu Muối thờ Thành Hoàng làng Cao Sơn Quý Minh Đại Vương (tức Dương Tự Minh), một danh tướng đã có công giúp vua Lý chống giặc Tống xâm lược; đền Thượng thờ Mẫu Thượng Ngàn và đền Công Đồng thờ Mẫu Liễu Hạnh; chùa Cầu Muối thờ Phật.
Lễ hội đình – đền – chùa Cầu Muối – Thái Nguyên
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp năm 1950, Đại đoàn 308 đã chọn nơi đây làm nơi đóng quân. Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, Sư đoàn 304 cũng chọn nơi đây làm công tác huấn luyện, phục vụ chiến trường miền Nam.
Hằng năm, vào ngày mùng 4 tháng Giêng âm lịch, nhân dân trong vùng lại tưng bừng tổ chức Lễ hội đầu Xuân với nghi lễ rước kiệu, dâng hương và các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao nhằm tưởng nhớ công lao của các anh hùng đã có công đánh đuổi giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc; cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Lễ hội thu hút hàng nghìn lượt người dân địa phương, du khách thập phương đến dâng hương, làm lễ.
Lễ hội Hích Đồng Hỷ – Thái Nguyên
Đồng Hỷ là nơi sinh sống của các dân tộc như: Nùng, Sán Chay, Sán Dìu. Người Sán Dìu sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nước, làm nương, soi, bãi và chăn nuôi, khai thác lâm sản, đánh bắt cá, làm gạch ngói, rèn, đan lát…Sống tập trung thành những xóm nhỏ, trong những ngôi nhà lợp rạ, tranh, ngói, tường trình hay xây gạch mộc.
Lễ hội Hích Đồng Hỷ – Thái Nguyên
Đền Hích tọa lạc trên một gò đất “khum khum gọng vó” nhô ra phía sông Cầu trên một vùng nước “tụ thủy”, mặt quay về hướng Tây, sau lưng là ngọn núi Khản và phía trước là dải núi Hích xanh thẫm, đền Hích (phố Hích, xã Hòa Bình, Đồng Hỷ) bao đời nay là nơi sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của nhân dân xã Hòa Bình và du khách thập phương. Đền không chỉ là một địa điểm tín ngưỡng tâm linh mà còn là Di tích lịch sử văn hóa.Đền Hích thờ Nữ thần sông nước có tên Bạch Ngọc Thủy Tinh Công Chúa.
Hội đền Hích là lễ hội vui xuân của dân tộc Sán Dìu và dân tộc Nùng cư trú tại đây. Lễ hội có dâng hương tưởng niệm đức Thánh Trần, lễ mẫu Liễu Hạnh, mẫu Tứ Phủ. Trò chơi ném còn, đấu cờ, hát lượn, hát then của các dân tộc Tày, Nùng, hát giao duyên nam, nữ, các điệu tình ca Sli (Nùng) và Xoọng Cô (Sán Dìu).
Hội đình Phương Độ – Thái Nguyên
Đình Phương Độ thuộc làng Phương Độ, xã Xuân Phương, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên. Đình Phương Độ được xây dựng vào thế kỷ 15 thờ Đức thánh Dương Tự Minh. Ngôi đình không những là nơi thờ tự, lưu giữ những giá trị văn hoá truyền thống, những kiến trúc cổ độc đáo mà trong cuộc kháng chiến chống Pháp nơi đây còn là một cơ sở cách mạng quan trọng của Đảng.
Hội đình Phương Độ – Thái Nguyên
Đình Phương Độ là một di tích mang đặc trưng của kiến trúc thời Lê, với mái đình được làm bằng ngói mũi, bốn góc cong vút ẩn hiện dưới tán cây đa cổ thụ. Gác chuông được xây 3 tầng, trước cổng đình là ao bán nguyệt. Đình được dựng lên bởi 48 cột lim có đường kính 0,3-0,5m. Bốn góc đình được thiết kế hình mũi cong tạo cho đình một vẻ đẹp thanh thoát nhẹ nhàng. Trên mái đình được trang trí theo kiểu “Lưỡng long chầu nguyệt”. Ở trong đình, trên – dưới các đầu trụ, đầu cầu và các xà ngang, xà dọc đều được trang trí hoa văn, chạm trổ các bộ “Tứ linh” (Long –Ly – Quy – Phượng) rất khéo léo, công phu.
Hàng năm vào Rằm tháng giêng, ngày 4 tháng tư, mùng 10 tháng mười (Âm lịch) và các ngày lễ tết người dân Phương Độ vẫn mở hội truyền thống, có rước kiệu, múa lân, tế lễ, vật, chọi gà và vui văn nghệ thu hút đông đảo khách thập phương gần xa.
Tết nhảy của người Dao – Thái Nguyên
Người Dao ở Thái Nguyên từ xưa tổ chức Tết Nhảy vào vào dịp mùng một hoặc mùng hai Tết theo lịch âm ở trước bàn thờ nhà ông trưởng họ. Tục này được thực hiện theo chu kỳ ba năm: Càng nhỏ vào năm thứ nhất, thứ hai, càng lớn vào năm thứ ba.
Tết nhảy của người Dao – Thái Nguyên
Tết Nhảy của người Dao (Thái Nguyên) cũng giống như nhiều dân tộc thiểu số khác, người Dao có những cái tết khá đặc biệt mang đậm nét văn hóa truyền thống. Một trong những cái tết độc đáo là Tết Nhảy. Mục đích chính của nghi lễ này là để cầu cúng tổ tiên, cầu khấn tổ tiên phù hộ sang năm mới mọi người trong gia tộc, dòng họ được mạnh khoẻ, mưa thuận gió hoà cho mùa màng bội thu, gia súc, gia cầm phát triển không bị dịch bệnh…
Đây là nghi lễ của một dòng họ tổ chức để cúng tổ tiên dòng họ mình, tất cả mọi công việc được tiến hành tại nhà của ông trưởng họ, nơi có để bàn thờ tổ tiên của cả họ. Nếu vì lý do nào đấy mà không tổ chức được ở nhà ông trưởng họ, thì mọi người trong dòng họ sẽ họp bàn và chọn trong dòng họ một người có uy tín và hiểu biết, để đứng ra lo công việc này. Trong việc tổ chức lễ Tết nhảy, nếu dòng họ nào làm, thì phải tổ chức nghi lễ trong ba năm liên tục, và ở trong một bản khi có một dòng họ tổ chức lễ tết nhảy thì các họ khác đều không được làm, dòng họ nào có nhu cầu tổ chức nghi lễ này phải đợi sau ba năm mới được làm.
Nghi thức tiến hành như sau: Một tốp nam thanh niên “sài cỏ” theo sự hướng dẫn của thầy cả “chái peng pi” tổ chức nhảy 14 điệu diễn mở đường bắc cầu đưa đón tổ tiên, thần linh về dự tết. Các nam thanh niên sẽ diễn tả hình ảnh mở đường bằng những điệu nhảy. Sau khi đường đã được mở là lúc tổ tiên về. Điệu chào bố mẹ, tổ tiên đã khuất là nhảy một chân, đầu cúi, ngón tay trỏ dơ cao; điệu nhảy cưỡi ngựa diễn tả việc tổ tiên cưỡi ngựa về ăn tết; điệu nhảy múa mời tiên nương, tiểu nữ giáng trần được diễn tả bằng điệu múa cưỡi “pe họ” mô phỏng các tiên nương cưỡi hạc bay về; điệu múa mời tổ sư thầy cả về dự tết diễn tả kiểu đi của hổ “mùng hú”… Mỗi điệu nhảy, múa đều có tính hình tượng cao diễn tả cảnh các thiên thần tổ tiên về hạ giới dự tết với con cháu.
Kết thúc các điệu nhảy mở đường, đón chào tổ tiên, thần linh, cả dòng họ làm lễ rước tượng tổ tiên. Tượng tổ tiên cũng là những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc độc đáo của người Dao. Tượng được trạm khắc đẹp với trang phục thời cổ xưa, dài từ 20-25 cm, đường kính thân 5cm, bàn tay phải của các tượng đều cầm thẻ bài. Ngày thường tượng được bọc kín bằng vải trắng. Ngày tết được con cháu rước xuống làm lễ tắm gội, thay khăn choàng mới. Nước tắm là thứ nước thơm chế từ vỏ loại cây “sum mụ”.
Tết nhảy của người Dao – Thái Nguyên
Sau lễ tắm gội cho tượng, con cháu lại tổ chức các điệu nhảy, dâng gà. Thầy cả và ba thanh niên tay cầm gà trống đỏ, vàng nhảy theo nhiều động tác dâng gà: có động tác rước gà trên đầu, có động tác “vác” gà qua hai vai, có động tác vừa múa vừa vặt đầu gà… Khi cúng tổ tiên xong thì con cháu phải tắm rửa cho sạch mình để cùng tổ tiên ăn tết. Màn tắm than chính là một điểm nhấn độc đáo. Con cháu nhảy múa quanh đống lửa và sau đó sẽ dùng tay hất tung than, gio trong đống lửa lên người. Có nơi là tắm nước nóng, thay bằng than, đồng bào sẽ dội nước khoảng 60-70 độ lên người.
Kết thúc là điệu múa cờ. Tết Nhảy là một nghệ thuật tổng hợp các loại hình nghệ thuật dân gian: nghệ thuật nhảy múa, nghệ thuật âm nhạc và nghệ thuật ngôn từ, kể về công lao tổ tiên đến nghệ thuật tạo hình với các loại tranh thờ, tranh cắt giấy, điêu khắc tượng gỗ.
Festival Trà – Thái Nguyên
Festival Trà Thái Nguyên là một sự kiện kinh tế, văn hóa được tổ chức 2 năm 1 lần với mục đích nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của trà Thái Nguyên, qua đó từng bước mở rộng giao lưu văn hóa trà, hợp tác phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế góp phần thúc đẩy phát triển ngành trà.
Thái Nguyên là một mảnh đất từ lâu đã được biết đến với các ngành công nghiệp nặng, chủ yếu là gang thép. Ngoài ra, Thái Nguyên còn nổi tiếng với những đồi trà bạt ngàn, nơi được mệnh danh “Thái Nguyên đệ nhất danh trà” – niềm tự hào của con người Thái Nguyên với bạn bè trong nước và quốc tế. Khi đến thăm Thái Nguyên, bạn đừng quên đến thăm những đồi đồi chè xanh ngút ngàn đang đón nắng gió và đâm chồi nảy lộc để tạo ra những búp chè thơm ngon tinh khiết, mang đậm hương vị tươi mát nhé.
Do thiên nhiên ưu đãi về đất đai, nguồn nước, thời tiết khí hậu nên nguyên liệu chè búp tươi ở Thái Nguyên có phẩm cấp và chất lượng rất cao. Do đó tiềm năng phát triển cây chè ở Thái Nguyên cần được phát triển và khai thác một cách hiệu quả và việc này không chỉ đem lại nguồn lợi kinh tế lớn cho tỉnh mà còn góp phần xây dựng thương hiệu chè Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Festival Trà – Thái Nguyên
Festival Trà Thái Nguyên lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2011 với mục đích góp phần phát triển thương hiệu trà Thái Nguyên và từ đó đã trở thành một sự kiện kinh tế, văn hóa tiêu biểu của ngành chè Thái Nguyên nói chung và Việt Nam nói riêng. Đây cũng là dịp để các doanh nghiệp trồng, chế biến, tiêu thụ chè có cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về cây chè và sản phẩm trà với bạn bè trong nước và quốc tế, từng bước nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh đối với cây chè và sản phẩm trà của mình.
Festival Trà Thái Nguyên được tổ chức với quy mô Quốc gia và yếu tố Quốc tế, là sự kết hợp giữa các hoạt động kinh tế, văn hóa, du lịch, nghệ thuật và lễ hội. Mỗi lần được tổ chức, Festival Trà Thái Nguyên sẽ thu hút hàng trăm doanh nghiệp, hợp tác xã, làng nghề trồng và kinh doanh trà cùng các nghệ nhân tiêu biểu của ngành trà đến từ các tỉnh, thành phố như Thái Nguyên, Hà Nội, Lâm Đồng, Lai Châu, Yên Bái, Hà Giang, Bắc Kạn, Phú Thọ, Tuyên Quang… và đặc biệt lễ hội cũng có sự tham gia của một số nước, vùng lãnh thổ có truyền thống thưởng trà như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, SrilanKa, Đài Loan…
Ngoài hiệu quả kinh tế, việc tổ chức Festival Trà còn là dịp để tôn vinh người làm chè và văn hóa trà, vì một thế giới sức khỏe vàng từ trà xanh. Lễ hội cũng là một sân chơi để thu hút khách du lịch đến với Thái Nguyên, nâng cao hiểu biết của giới trẻ đối với cây trồng truyền thống của địa phương, cỗ vũ và phát huy các ý tưởng sáng tạo để nâng cao giá trị, năng suất, chất lượng sản phẩm chè Thái Nguyên từ đội ngũ tuổi trẻ Thái Nguyên anh hùng, sáng tạo.
Hy vọng với những lễ hội truyền thống đặc sắc, hấp dẫn ở Thái Nguyên mà chúng tôi chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn giải đáp được thắc mắc ở Thái Nguyên có lễ hội gì rồi nhé. Hãy một lần ghé thăm nơi đây và cảm nhận không khí của những lễ hội tuyệt vời này. Chúc bạn có chuyến du lịch Thái Nguyên vui vẻ và trọn vẹn niềm vui.
Đăng bởi: Bình Võ
Từ khoá: Thái Nguyên có lễ hội gì?
Để lại một bình luận