Lạng Sơn không chỉ nổi tiếng với những thắng cảnh thiên nhiên hùng vĩ, cảnh đẹp nên thơ mà còn thu hút du khách bởi các đặc sản, món ngon của vùng đất này. Nếu bạn đang thắc mắc du lịch lịch Lạng Sơn mua gì làm quà? hay món ngon Lạng Sơn có những gì? thì hãy tham khảo ngay dưới đây, nó sẽ giúp du khách có một kế hoạch khám phá Lạng Sơn trọn vẹn nhất.
Xôi lá cẩm, khâu nhục, bánh bí đỏ, ốc đá, bánh chưng đen là những món ngon nhất định phải thưởng thức khi du lịch Lạng Sơn. Cùng tìm hiểu nét văn hóa ẩm thực đặc sắc của vùng đất xứ Lạng ngay dưới đây nhé.
1. Xôi Cẩm
Xôi cẩm là món ăn đặc trung của Lạng Sơn, được chế biến từ lá cẩm và gạo nếp thơm. Tùy vào từng vùng thì có thêm nguyên liệu thứ ba là tro của rơm rạ và lá chuối khô. Để chế biến món xôi cẩm, trước hết sẽ trộn đều lá cẩm và tro đã giã nát, tiếp theo đem vò với nước sạch rồi lọc bỏ bã, tiếp đó cho gạo nếp vào ngâm khoảng 6 tiếng đồng hồ rồi vớt ra. Hạt gạo lúc này có màu giống màu hoa đậu biếc.
Sau đó, bỏ gạo vào chõ xôi và mang đi nấu sau khi đã trộn đều gạo với một chút rượu trắng. Nấu khoảng 1 tiếng động hồ, món xôi sẽ được hoàn thành, vừa dẻo thơm của gạo nếp, vừa có màu tím. Nếu có dịp ghé về vùng đất xứ Lạng, du khách có thể thưởng thức cxooi hoặc xin lá rồi học cách nấu xôi của người dân địa phương. Thưởng thức xôi cẩm ngon hơn khi ăn kèm với thịt gà hoặc muối lạc.
- Địa chỉ: Vùng thảo nguyên Đồng Lâm ở Hữu Liên, Hữu Lũng, Lạng Sơn
2. Khâu Nhục
Khâu nhục là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Tày, Nùng, món ăn không thể thiếu khi đãi khách hay trong các dịp lễ quan trọng như đám cưới, đám hỏi, lễ tiệc. Để chế biến món khâu nhục, nguyên liệu gồm có thịt ba chỉ, nấm hương, mộc nhĩ, thịt nạc băm, ngũ vị hương… qua bàn tay khéo léo của con người xứ Lạng đã cho ra đời món ăn đậm đà hương vị, thơm mềm, ăn miếng thịt như tan trong miệng. Có quy trình chế biến cầu kỳ nên để làm được món ăn này người nấu có khi tốn nửa ngày.
Thịt ba chỉ được ướp cùng các loại gia vị, tần ô. Khi hấp thêm khoai lang, lá tàu soi. Khoai môn thái miếng, chiên vàng rồi bày ra đĩa. Phía dưới lớp khoai là lớp rau muối mặn được làm từ lá tàu soi băm nhỏ, trọn đều với tương tàu, xì dầu, húng lìu, tỏi. Sau đó thái thịt thành từng miếng khoảng 1,5 cm, úp bát to vào, lật lại để nguyên đĩa rồi xếp từng bát vào nồi chưng cách thuỷ trong khoảng thời gian từ 5-6 tiếng cho thịt chín và mềm nhừ. Khi thưởng thức lật úp bát thịt ra đĩa, để phần da của thịt được bày lên trên. Khâu nhục ăn kèm xôi, cơm hay bánh mì đều rất ngon.
- Nhà hàng Thảo Viên: 145 Phai Vệ, Mai Pha, thành phố Lạng Sơn
- Nhà hàng Minh Quang: 44 Ngô Quyền, thành Phố Lạng Sơn
- Nhà hàng Trung Xuân: 29 Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn
3. Bánh Bí Đỏ
Bánh bí đỏ Lạng Sơn lâu nay nổi tiếng với vẻ bề ngoài bắt mắt, hương vị hấp dẫn khác hoàn toàn với bất cứ món bánh bí đỏ ở vùng khác. Nguyên liệu chính là bí đỏ, nhưng dưới bàn tay khéo léo của các cô gái vùng cao thì trở thành món bánh mang đậm hương vị quê hương xứ Lạng. Cảm giác được thưởng thức món bánh vàng ươm, nóng hổi trong miệng chắc chắn sẽ không làm du khách thất vọng.
Bánh bí đỏ có nguyên liệu chính là bí đỏ và gạo nếp. Ngoài ra, tùy theo khẩu vị từng vùng, bánh bí đỏ được thêm nhân đậu xanh để tăng thêm hương vị thơm ngon, ngậy hơn. Cách làm bánh bí đỏ cũng rất đơn giản, bí đỏ hấp chín, tách vỏ, làm nhuyễn và nhào với bột nếp, càng nhào lâu thì bánh càng nhuyễn và càng ngon. Tiếp theo vắt lấy một nắm bột vừa tay, gói bằng lá chuối rồi đem bánh đi hấp. Bánh bí đỏ Lạng Sơn không chỉ hấp dẫn du khách vởi vẻ bề ngoài vàng rộm bắt mắt mà còn rất thơm ngon với vị ngọt mát của bí đỏ, vị bùi béo của đậu xanh.
4. Bánh Chưng Đen
Bánh chưng đen hay còn gọi là bánh chưng cẩm, món bánh có hình trụ dài giống bánh tét miền Nam hay bánh gù của người Giáy. Tuy nhiên, món bánh đặc trưng của người Tày ở huyện Bắc Sơn có màu đen bóng rất lạ mắt, quyện chặt vào từng hạt nếp chắc mẩy và khiến không ít người phải tò mò. Bánh chưng đen phải được gói thủ công, kích thước chuẩn của bánh là 30cm, đường kính 6-7cm và dùng lạt dài cuốn chặt. Trước khi luộc bánh, người ta sẽ ngâm qua nước lạnh một lần, xếp vào nồi và đổ nước cho ngập mặt lá, đun khoảng 4 – 5 tiếng thì vớt ra.
Khi thưởng thức, người dân dùng chính sợi lạt cuốn bánh để cắt bánh thành từng khoanh vừa ăn. Nhìn từ bên ngoài, bánh dẻo quánh, nhân vàng ươm màu đỗ, thơm lừng mùi hành mở, hạt tiêu, mùi lá dong. Chỉ cần nhìn thôi, du khách cũng đủ ngây ngất và có cảm giác như bị mê hoặc bởi thứ đặc sản vùng cao. Ngoài bánh chưng đen luộc như thường thấy, du khách có thể thưởng thức món bánh chưng đen nướng trên bếp than cho đến khi xuất hiện mùi thơm của gạo nếp, thảo quả và thịt mỡ.
Địa chỉ: Làng du lịch cộng đồng xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn
5. Ốc Đá
Ốc đá hay còn gọi là ốc núi đá, ốc chỉ có vào mùa mưa, trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 8. Ốc đá thường sống trên những dãy núi đá vôi cao và chỉ sống trên lèn đá nên rất sạch. Ốc đá chỉ ăn lá cây, rong rêu và các loại thảo dược, do đó ốc đá chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Để nói về ốc đá ngon ở Lạng Sơn thì phải về vùng Hữu Liên, bởi cứ đến mùa mưa là người dân ở đây lại leo lên núi để bắt những con ốc đá về ăn. Ốc đá tại đây to và đẹp, thịt thơm ngon và có vị béo nhưng không ngán, giòn dai và ăn kèm với nước chấm gừng ớt rất ngon. Ốc đá có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn khác nhau như: luộc, hấp gừng, hấp xả, xào lá lốt, trộn gỏi… nhưng món ốc đá hấp sả vẫn được nhiều người ưu thích nhất.
Du khách thưởng thức đều khen ốc đá thơm ngon, hương vị đặc trưng và có độ giòn, ngon và lạ của loại ốc này. Ngoài là món ăn đặc sản, thì ốc đá được cho là một vị thuốc chữa bệnh gút rất hiệu quả. Nếu có dịp về Lạng Sơn vào tháng 4 đến tháng 8 âm lịch, du khách nhất định phải thưởng thức món ốc đá này hoặc mua về làm quà biếu hoặc chế biến thưởng thức cùng gia đình, bạn bè.
6. Vịt Quay
Vịt quay từ giống vịt Bầu Thất Khê. Vịt sau khi được chế biến sạch sẽ tẩm ướp hương liệu như: hành, hạt tiêu, móc mật, nhồi vào bên trong vịt rồi khâu lại. Phần bên ngoài tẩm mật ong và để khoảng 10 phút. Sau đó quay vịt trên than hoa 15 phút. Sau khi quay xong cho ngay vào chảo mỡ đảo đi đảo lại rồi cho ra giá đỡ để nguội. Khi quay thịt đòi hỏi kỹ thuật cao để không bị cháy đen, đảm bảo độ nóng giòn, quay càng lâu thịt càng thơm.
Vịt quay xong vải thâm màu mật ong, miêng thịt khi thưởng thức phải đậm đà và mềm ngọt. Món vịt quay đòi hỏi người chế biến phải khéo léo, có tay nghê để thịt vịt không bị tanh lại thơm mùi lá móc mật. Khi thưởng thức ăn cùng với nước chấm đọng trong vịt sau khi quay, thêm xì dầu, ớt. Ngoài vịt quay, món phở vịt cũng rất nổi tiếng. Thịt vịt mềm ngọt, nước dùng béo ngậy và vị chua của măng tạo nên sức hấp dẫn khó cưỡng cho ẩm thực xứ Lạng.
7. Phở Chua
Khi nhắc đến phở, người ta sẽ nghĩ ngay đến Hà Nội hay Nam Định, nhưng phở chua thì phải nghĩ ngay đến Lạng Sơn, một món ăn đặc sản mà không phải ở đâu cũng có. Đặc sản xứ lạng này được chế biến rất cầu kỳ và có hương vị vô cùng hấp dẫn. Một tô phở chua truyền thống của xứ Lạng cần đến hơn 10 loại nguyên liệu đặc biệt như: bánh phở, khoai lang, gan lợn, dạ dày, thịt ba chỉ quay xá xíu, lạp xưởng, bột chao, lạc, dưa chuột cùng các loại rau thơm…
Phở chua Lạng Sơn gồm 2 thành phần chính là phần khô và phần nước. Phần khô gồm bánh phở dẻo, dai, xá xíu, dưa chuột, lạc rang, khoai lang chiên, hành khô, các loại rau thơm. Còn phần nước gồm nước báng tỏi, dấm, đường. 2 phần được trộn đều cho hương vị thanh thanh, ngọt ngọt ăn mà không cảm thấy ngấy. Với cách chế biến cầu kỳ như vậy, phở chua hội tụ đủ “ngũ vị”. Hiện nay, món phở chua được bán ở nhiều tỉnh vùng núi phía bắc nhưng chỉ có sản phẩm của Lạng Sơn là nổi tiếng hơn cả. Dưới đây là địa chỉ tham khảo để du khách có dịp thưởng thức.
Phở chua trên đường Lê Lai.
- Phở chua trên đường Bắc Sơn (Gần trường THCS Hoàng Văn Thụ).
8. Bánh Ngải
Bánh ngải Lạng Sơn được làm từ lá ngải non, đun với nước tro sạch cho nhừ, sau đó rửa sạch, bở xơ và mang đi giã nhuyễn, sau cùng giã tiếp cùng xôi đã đồ chín tới khi thành khối bột mịn và dẻo, bánh được tra nhân vừng với đường giã nhỏ mịn. Cũng có một cách xử lý khác là luộc nước vôi trong để giữ màu xanh, sao đó đảo qua cho ráo nước, cuối cùng lá đó cũng bỏ vào giã nhuyễn cùng với xôi cho đến lúc thành bột mịn.
Có nơi người dân xay nhuyễn lá rồi trộn với gạo, đồ thành xôi xanh, rồi mới giã mịn. Khi bột đã nhuyễn dẻo, bánh được tra nhân vừng với đường giã nhỏ mịn. Tỷ lệ nhân bánh không nhiều nếu so với bánh dày đỗ ngọt dưới xuôi. Nhưng bù lại, mùi vừng rất dậy quện với mùi lá ngải nay chỉ còn hương thơm chứ không có chút đắng nào. Xứ Lạng được coi là thủ phủ của bánh ngải. Đến với mảnh đất này, ngoài mua vịt quay, khâu nhục, du khách còn thường mua bánh ngải mang về làm quà.
- Địa chỉ: Chợ Đông Kinh Lạng Sơn; Các hàng bán đồ ăn ở Lạng Sơn
9. Bánh Cuốn Trứng
Bánh cuốn trứng Lạng Sơn cũng được tráng như bột gạo nước nhưng thay vì phần nhân thịt mộc nhĩ thì ở đây người ta lại đập một quả trứng vào giữa nồi hấp rồi đậy nắp vung cho trứng chín hơi, sau đó mới dùng que tre gấp bánh lại và cho ra đĩa. Trên cùng dĩa bánh được rắc chút thịt băm chà nhuyễn có màu vàng nâu hấp dẫn. Những chiếc bánh vừa mới hấp, mới cuốn, khói còn nghi ngút phải thưởng thức ngay thì mới cảm nhận được hết vị ngon của bánh cuốn trứng.
Nước dùng của món bánh cuốn trứng ở đây không phải là nước mắm pha như bình thường, mà gồm môt chút thịt xay rang khô và bông lên, rắc thêm chút rau mùi thái nhỏ rồi mới rót lên thư nước chấm mở hành pha vừa vị. Ngồi quanh bếp than hồng nghe cũi gỗ bị đốt nổ tí tách và nhâm nhi món bánh nóng hỏi, cùng với phần nước dùng đậm đà và một ít rau sống sẽ thấy xứ Lạng thật bình yên. Điều thú vị khi thưởng thức món bánh cuốn trứng đó là người dùng phải thật khéo léo đưa miếng bánh vào miệng sao cho thật khéo để lòng đỏ trứng vỡ trong miệng hòa lẫn với vị béo béo ngậy ngậy, mặn ngọt của nước thịt kho mới cảm nhận hết được sự tinh tế trong ẩm thực của cùng quê này.
- Quán Bà Thắm, địa chỉ số 14 Nguyễn Du, thành phố Lạng Sơn
- Quán Bắc Hùng, địa chỉ số 21 Nguyễn Du, thành phố Lạng Sơn
- Quán Hương Phi, địa chỉ số 27 Nguyễn Du, thành phố Lạng Sơn
- Quán Thu Hiền, địa chỉ số 13 Nguyễn Du, thành phố Lạng Sơn
- Quán Bà Thảo, địa chỉ số 13 Ngô Quyền, thành phố Lạng Sơn
10. Bánh Mì Nướng
Với những du khách đam mê ẩm thực Lạng Sơn hẵn sẽ không thể không nhắc tới món bánh mì nướng. Bánh mì nướng được người Lạng Sơn sáng tạo theo công thức riêng để cho ra đời một món ăn vặt ngon, rất dễ gây nghiện. Bánh mì nướng Lạng Sơn có 2 loại, bánh có nhân và bánh không nhân và trải qua 2 công đoạn. Công đoạn đầu tiên là nướng bánh mì với đầu ăn, sau đó là thêm lớp hỗn hợp dầu hào, mật ong giúp bánh có màu vàng sánh và thơm ngon.
Ngoài ra, nước chấm bánh mì nướng cũng được chế biến rất đặc sắc với vị cay của ớt, vị ngọt của đường, vị chua của quất, mùi tàu thơm… Chấm miếng bánh mì thơm giòn với bát nước chấm đầy hương vị sẽ khiến thực khách thưởng thức liền 2-3 cái hoặc nhiều hơn nếu còn bụng. Bánh mì nướng ở Lạng Sơn giá chỉ từ 3.000 đến 10.000/cái, tùy loại có nhân hay không nhân.
11. Bánh Cao Sằng
Bánh cao sằng Lạng Sơn là những chiếc bánh có hình chữ nhật trong suốt màu mật ong, mềm, dai xếp vào đĩa, phía trên rắc vừng, lạc thơm phức. Từ chiếc bánh cao sằng này, người dân truyền nhau là nếu ghét nhau thì cứ nấu cho nhau ăn cao sằng, nếu cực ghét nhau thì hãy mời nhau. Cũng vì lý do này mà món ăn này có rất ít người làm. Nhưng dù có thế nào thì đây cũng là món ăn thú vị và hấp dẫn, mang đầy đủ tinh hoa của sự kết hợp giữa ẩm thực Trung Hoa và ẩm thực Việt Nam.
Cách chế biến bánh cao sằng cũng rất đơn giản, gạo ngâm xong rồi đem cắt thành bột mịn, cho thêm ít bột lọc để tạo độ trong cho bánh. Tiếp theo là cho ít nước vào nhào bột cho nhuyễn, không được để bột quá nhão. Sau đó đổ bột vào khuôn, dàn đều cho mỏng và đem hấp cách thủy cho chín, khi bánh gần chín thì rưới nước thịt kho, nước dừa đặc lên trên để tạo vị béo ngậy. Bánh cao sằng khi chín có màu mật ong trong suốt, mềm, dẻo, dai là đạt yêu cầu, rắc lên mặt trên của bánh một lớp lạc rang đã giã, không nên giã quá nhỏ. Thưởng thức bánh cao sằng thì không thể thiếu chén nước chấm, nước chấm không làm cầu kỳ, chỉ cần một ít giấm, đường, tương ớt, nước mắm, rau mùi nêm vừa đủ là đạt.
12. Cơm Lam Bắc Sơn
Khi nhắc đến cơm la người ta thường nghỉ ngay đến vùng đất nổi tiếng như Hoà Bình , Sơn La, Cao Bằng… nhưng nếu đã một lầ ghé đến Bắc Sơn, Lạng Sơn được thưởng thức món cơm lam của bà con dân tộc Tày ở đây thì chắc hẳn du khách sẽ không thể quên được cái dư vị đậm đà riêng của nó. Cách làm cơm lam của người Tày vùng Bắc Sơn cũng tương tự như làm cơm làm cơm lam ở các nơi khác, tức là cũng cho gạo và nước vào ống tre sau đó đem nướng.
Nhưng người Tày ở Lạng Sơn họ lại có bí quyết làm cơm riêng của mình, cơm la của họ có hương vị đặc trưng riêng. Đó là mùi ngậy ngậy của nếp trộn với mùi béo của lạc và hương nồng của lá mắc mật. Cái tạo nên hương vị riêng phân biệt với cơm lam vùng khác là họ trộn lạc với gạo nếp sau đó đem nén vào ống tre. Sau khi nén chặt gạo và cho nước vào họ lấy lá mắc mật làm nút chặt ống. Sử dụng lá mấc mật làm nút gạo ạo mùi thơm riêng có, vừa ngăn không cho nước vào ống làm nhạt cơm.
13. Măng Ớt
Cũng là những búp măng, trái ớt nhưng mỗi vùng miền lại có cách chế biến, và cách ăn khác nhau. Ở vùng này nó chỉ là gia vị, nhưng ở vùng khác lại là món chủ lực cho bữa cơm gia đình. Nếu du khách từng đến Lạng Sơn, sẽ không thể bỏ qua một đặc sản của vùng này, đó là món măng ngâm ớt cùng mắc mật tươi. Người Lạng Sơn xem món măng ớt và mắc mật ngâm là món ăn quen thuộc có thể ăn cùng cơm, phở hoặc bất cứ món ăn gì hàng ngày.
Thường thì tháng 6, tháng 7 mắc mật vào vụ chín, lúc ấy măng rừng cũng vạo độ ngon nhất sau những ngày mưa mùa hè. Người dân sẽ chọn loại măng mai hoặc măng vầu no tròn, thái miếng. Mắc mật chín vừa độ và ớt loại quả nhỏ. Tất cả cùng ngâm với giấm, tạo ra một loại hương vị đặc biệt chỉ có ở vùng địa đầu tổ quốc này.
Ở trên là những món đặc sản, món ngon Lạng Sơn khiến du khách phải thèm thuồng mỗi khi nghĩ đến. Mỗi món ăn là một nét văn hóa đặc trưng của người dân xứ Lạng. Ngoài ra, chúng tôi còn gửi kèm theo địa điểm ăn uống giúp du khách dễ dàng tiếp cận và thưởng thức.
Xem thêm:
Du khách có thể xem thêm bài Kinh Nghiệm Du Lịch Lạng Sơn Tự Túc Chi Tiết Nhất tại danh mục miền Bắc trên Kinhnghiemdulich.gody.vn.
Trả lời